Pėrshkrimi
Libri "Sintaksa" i gjuhėtarit tė shquar italian, Giorgio Graffi ėshtė njė nga librat bazė qė pėrdoret si literaturė e domosdoshme nė ēdo degė filologjike nė universitetet europiane. Pa dyshim qė studimet pėr sintaksėn e shqipes, tė pėrfaqėsuara nga emra tė njohur si M. Domi, S. Floqi, R. Pėrnaska erj., janė njė bazė e mirė pėr ēdo student a studiues. Por vepra e Graffi-t i sheh dukuritė nė njė kėndvėshtrim tė ri, jo vetėm nė italianistikė, por edhe nė planin e pėrgjithshėm teorik, sidomos nė raport me pėrvetėsimin e drejtimeve e korrenteve tė reja gjenerativiste e mė tej.
Nė pėrkthimin shqip ėshtė ndėrhyrė shpesh me vėrejrje filologjike nga pėrkthyesi dhe redaktorėt, qė e pasurojnė pėrkthimin edhe nga ana didaktike: nė planin krahasues, pėr tė ballafaquar funksionimin e dukurive edhe pėr gjuhėn tonė mes shembujve pėrkatės; pėr tė vėnė nė pah ndryshimin e terminologjisė sė pėrdorur nė studimet tona sintaksore ose pėr tė shpjeguar mė tej koncepte tė reja nė gjuhėn tonė. Kėsaj qartėsie dhe procedure "didaktike" nė aspektet teknike i korrespondon, tek vėllimi i Graffi-t, njė kthjelltėsi e admirueshme qė arrin tė " vėrė pėrposh" kompleksitetin dhe vėshtirėsinė e materialit.
PĖRMBAJTJA: I. Fusha dhe pikėsynimet e sintaksės; ILSintaksa e thjeshtė I: pjesėt e ligjėratės; III. Sintaksa e thjeshtė II: pėrbėrėsit; IV. Sintaksa e thjeshtė III: fjalitė; V. Sintaksa dhe leksiku; VI. Projektimet e kategorive leksikore dhe struktura e tyre; VII. Struktura e fjalisė; VIII. Dukuritė e zhvendosjes; IX. Teoria e drejtimit; X. Teoria e lidhjes; XI. Pėrfundim: disa zhvillime tė kohėve tėfundit tė teorisė sė sintaksės.
Giorgio Graffi ka studiuar dhe ėshtė marrė me kėrkime pranė Institutit tė Gjuhėsisė sė Pėrgjithshme nė Uni versitetin e Amsterdamit dhe nė departamentin e Gjuhėsisė nė Massachusetts Institute of Technology. Ka dhėnė lėndė tė ndryshme nė Universitetet e Pavias, Udines e Veronės. Pėrmendim disa vepra tė tij: Struktura, Forma dhe thelbi te Hjelmslev (1974), Sintaksa midis viteve '800 dhe '900 (1991), dhe ka pėrgatitur nė bashkėpunim me Luigi Rizzi, Antologjinė Sintaksa gjenerative transformative (1979).
|
